Etymologie van het woord aikido

Aikido is een van de jongste krijgskunsten ontwikkeld door O’Sensei Morihei Ueshiba uit vele oude krijgskunsten en is een wreedzame krijgskunst. Een aikidoka valt zelf nooit aan. Het gaat over de tegen jou gerichte agressie onder controle te krijgen, niet om te vernietigen. Dit principe komt in de technieken tot uiting. De aanvaller wordt niet definitief uitgeschakeld, maar men houdt de aanvaller onder controle. Dit is om aan te geven dat die agressie nutteloos is.
De krijgskunst is het oefenen en verfijnen van geest en lichaam om beter in harmonie met elkaar zijn. Het accent ligt op een samenspel tussen denken en doen en op de kracht daarvan, ‘de Ki’-de innerlijke energie-.
Bij aikido ligt de nadruk op de cirkelvormige, ronddraaiende bewegingen. Je werkt met aanvalslijnen, wapens en klemmen. Bij aikido dien je veel te bewegen en daarbij van de aanvalslijnen af te stappen. Er wordt gebruik gemaakt van de aanvalskracht en de energie van de tegenstander. De technieken vragen daarom weinig lichamelijke kracht. Om die reden door jong en oud te beoefenen. Op jonge leeftijd wordt er op een hele speelse manier les gegeven, vanwege het gevaar van de pols en arm klemmen. Kinderen zijn nog in de groei.

‘De Weg van harmonie’

De term Aikido is namelijk sterk geladen met het gevoel dat O’sensei Morihei Ueshiba, stichter van deze kunst, eraan verbonden heeft: een gevoel dat gegroeid is uit zijn geestelijke ontplooiing en waarvan hij een belangrijk aspect heeft willen omschrijven met het woord ‘Aiki’.
‘Ai Ki Do’ is samengesteld uit drie woorden; drie begrippen die elk door hun eigen kanji (Japans letterteken) worden voorgesteld. ‘Ai’ betekent ‘ontmoeten’ of ‘passen’, ‘Ki’ staat voor ‘geest’ of ‘energie’ en ‘Do’ krijgt de betekenis van ‘weg’, net zoals bij ‘Karate-do’ (Weg van de lege hand) of ‘Ju-do’ (zachte, soepele Weg). De in Japan gebruikte kanji zijn van oorsprong afkomstig uit China, doch hebben in Japan een nieuwe uitspraak gekregen.

AI

Op Japanse wijze kan deze kanji op drie manieren worden gelezen: ‘a-‘, ‘ai’ of ‘awa-‘. Er worden vele betekenissen aan gegeven zoals ‘passend’, ‘ontmoeting’, ‘combineren’, ’samenkomen’, ‘samenbrengen’. In aikido staat ‘ai’ voor het samen uitvoeren, ontmoeten, samen zoeken, elkaar ontmoeten en zoeken naar.

KI

In Japan leest men deze kanji als ‘ki’, ‘-gi’, ‘ke’ of ‘-ge’. Het staat voor geest, anima, universele energie, lucht, atmosfeer. Ki is ‘iets’ dat overal aanwezig is, doch niet gemakkelijk met woorden kan worden omschreven. Er bestaat dan ook geen letterlijke vertaling.
In de eerste plaats moet men ki leren aanvoelen, zoniet kan het onmogelijk begrepen worden. Volgens de oorsprong van het woord zou ki de geest en de kracht zijn die vrijkomt bij het koken van rijst. Het zou dezelfde kracht zijn waaruit het hele universum, de kosmos, is opgebouwd en die onzichtbaar werkt om het leven te laten ontspruiten en tot bloei komen. Het heet dat het ontvangen van ki de essentie van alle leven is. Fysische bestanddelen kunnen pas ‘leven’ vormen, wanneer zij ki bezitten en wanneer er een wisselwerking is tussen de eigen ki en de universele ki (bijvoorbeeld via de ademhaling). Hoe beter die wisselwerking, hoe beter, hoe vitaler het leven wordt.

DO

De Japanse leeswijze: ‘michi’; Chinese leeswijze: ‘do’. Als betekenis van ‘do’ noteert men: de weg, de manier waarop, pad, de weg van de mens, … Do is de weg die we allen gaan. Het is aan ieder van ons om te zoeken naar de beste weg. De weg die leidt tot het gekozen doel.
In aikido proberen we zowel innerlijke als uiterlijke aspecten te ontwikkelen. Het uiterlijke aspect bestaat uit de aikidotechnieken die een zeer efficiënt systeem tot zelfverdediging zijn.Het innerlijke aspect is komen tot innerlijke zelfontplooiing en spirituele ontwikkeling.

Deze innerlijke en uiterlijke aspecten kan men onderverdelen in vijf groepen:

Het fysieke aspect: de lichamelijke ontwikkeling en gezonde beweging
Het morele aspect: het geheel van regels met betrekking tot de etiquette en het sociale gedragspatroon
Het spirituele aspect: de innerlijke ontwikkeling en de geestelijke zelfontplooiing
Het ‘common sense’ aspect: de logica en het consequent gedrag
Het krijgsaspect: de krijgstechniek en de efficiënte zelfverdediging